Pseudofakia

Ada

Pseudofakia, inaczej rzekomosoczewkowość, to nie choroba, a termin określający stan po operacji usunięcia zaćmy i wszczepieniu do oka sztucznej soczewki. Wewnątrzgałkowa sztuczna struktura zostaje wprowadzona podczas operacji i zapewnia wyraźne widzenie. 

Określenie „pseudofakia” pochodzi od łacińskiego słowa pseudophakia, które oznacza dokładnie „fałszywa soczewka”.

Zaćma jako przyczyna pseudofakii

Z racji na wzrost średniej długości życia, zaćma stała się najczęstszą przyczyną zaburzeń widzenia i utraty wzroku związanych z wiekiem. Czym ona właściwie jest?

Zaćma to choroba oczu polegająca na zmętnieniu naturalnej soczewki. Jest to przezroczysta struktura umieszczona wewnątrz gałki ocznej. Jej wypukła budowa pozwala na skupianie promieni na siatkówce, co czyni ją jedną z dwóch najważniejszych powierzchni załamujących oka. Dzięki temu, soczewka zapewnia wyraźne widzenie. Dodatkowo soczewka zmieniając swój kształt umożliwia oku akomodację, czyli nastawność. Gwarantuje to ostre widzenie obiektów z każdej odległości.

W miarę upływu lat soczewka zaczyna mętnieć i traci swoją przezroczystość. Ten proces nazywany jest zaćmą. Zmętniała soczewka utrudnia promieniom świetlnym przedostanie się do siatkówki, co prowadzi do pogorszenia ostrości wzroku. Inne objawy zaćmy to:

• kłopoty z widzeniem w nocy,
• postrzeganie wyblakłych kolorów,
• wrażliwość na odblaski,
• podwójne widzenie w jednym oku,
• częsta potrzeba zmiany korekcji.

Szacuje się, że na zaćmę cierpi około 20 mln ludzi na całym świecie. Tym samym stanowi ona najczęstszą przyczynę ślepoty.

Operacja zaćmy i wszczepienie sztucznej soczewki

Leczenie zaćmy polega na operacji usunięcia zmętniałej soczewki i wszczepieniu sztucznej, wewnątrzgałkowej soczewki. Aktualnie stosowaną metodą jest fakoemulsyfikacja. Polega ona na rozdrobnieniu jądra za pomocą ultradźwięków. Wprowadzana do przedniej komory igła wibruje z częstotliwością ultradźwięków i rozdrabnia jądro soczewki. Następnie za pomocą specjalnego systemu, rozdrobniony materiał usuwany jest z oka.

Wszczepienie sztucznej soczewki odbywa się za pomocą odpowiedniej prowadnicy. Zwinięta w rulon, elastyczna soczewka rozwija się i układa w soczewce torebki. Najbardziej pożądanym stanem pooperacyjnej refrakcji jest miarowość. Pacjent wymaga wtedy korekcji do bliży, ponieważ większość sztucznych soczewek wewnątrzgałkowych nie akomoduje. Istnieje również możliwość wszczepienia soczewki wieloogniskowej, która zapewni wyraźne widzenie do dali i bliży. Nie zawsze jednak celem operacji zaćmy jest osiągnięcie normowzroczności. Wynika to z preferencji pacjentów, którzy preferują wyraźne widzenie z bliska i korekcję okularową do dali. Należy też wziąć pod uwagę stan refrakcji drugiego oka, by nie wywołać niekomfortowej różnowzroczności.

Wszczepiona soczewka wewnątrzgałkowa zwykle wykonywana jest z hydrożelu, silikonu, akrylu lub kolameru, czyli mieszanki kolagenu i hydrożelu. Określenie odpowiedniej mocy wszczepianej soczewki wewnątrzgałkowej opiera się na dokładniej biometrii oka. Uwzględnia ona moc przednią rogówki określaną za pomocą keratometrii oraz długość osiową gałki ocznej mierzoną metodą USG-A.

Skutki pseudofakii i chirurgii zaćmy 

Operacja usunięcia zmętniałej soczewki i wszczepienia sztucznej, wewnątrzgałkowej soczewki jest jednym z popularniejszych i najczęściej wykonywanych zabiegów okulistycznych na całym świecie. Przez wiele lat był udoskonalany i aktualnie zdecydowana większość pacjentów jest bardzo zadowolona z poprawy wzroku po operacji. Już po upływie miesiąca, refrakcja jest ustabilizowana na tyle by określić właściwą korekcję. 

Jednym z negatywnych skutków operacji zaćmy, którego dotychczas nie udało się wyeliminować jest pojawiające się z czasem zmętnienie torebki tylnej soczewki operowanego oka. Pacjent przez jakiś czas po zabiegu uważać powinien na wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, dlatego zaleca się unikania wysiłku fizycznego czy dźwigania ciężarów. 

Możliwe skutki uboczne pseudofakii to:

• niewystarczająca lub za duża korekcja wzroku
• niewłaściwe umieszczenie soczewki wewnątrzgałkowej, 
• poruszająca się w torebce soczewka uniemożliwiająca wyraźne widzenie
• zespół Irvine’a-Gassa.