Najnowsze wiadomości

11 listopada 2024 22:07

Zaćma starcza - czym jest? Kiedy występuje?



Zaćma starcza to jedno z najczęściej występujących schorzeń u osób starszych. Według badań, choruje na nią ponad 65 milionów osób na świecie. Ta postępująca choroba może znacząco obniżać jakość widzenia, a w skrajnych przypadkach prowadzić nawet do ślepoty. Czym dokładnie jest zaćma starcza? Kiedy występuje? Jak się objawia? Czy można ją skutecznie leczyć? Przeczytaj artykuł, by poznać odpowiedzi na te i inne pytania. Sprawdź!

Zaćma starcza - co to takiego?

Zaćma starcza to schorzenie, które rozwija się zazwyczaj powoli i dotyczy głównie osób po 60. roku życia, choć może występować także u młodszych dorosłych. Choroba ta, nazywana również kataraktą, to degeneracyjne schorzenie oczu, które charakteryzuje się stopniowym mętnieniem i pogrubieniem naturalnej soczewki oka. 

- Zaćma starcza jest zazwyczaj wynikiem fizjologicznego starzenia się soczewki. 

- Zdrowa soczewka jest cienka i przezroczysta, ale z wiekiem traci swoją klarowność, staje się żółtawa lub brunatna.

- Najpierw zmniejsza się jej elastyczność, potem soczewka zaczyna mętnieć, a na końcu pojawia się zaćma. Utrudnia to prawidłowe przenikanie światła na siatkówkę, co znacząco obniża jakość widzenia pacjenta.

Po pojawieniu się zaćmy, widziany obraz staje się zamglony, a widzenie nieostre, mniej wyraźne. Osoby, które borykają się z tym schorzeniem skarżą się, że ich widzenie przypomina patrzenie na świat przez brudną szybę. 

Zaćma starcza - co to takiego?

Jakie są objawy zaćmy starczej?

Do innych, najczęściej występujących objawów zaćmy starczej należy:

- kurza ślepota, tzn. problemy z widzeniem wieczorem i po zmroku,
- zmniejszenie nasycenia widzianych kolorów,
- problemy z rozróżnianiem kolorów,
- wrażliwość na światło,
- problemy z czytaniem, pisaniem, a także z prowadzeniem pojazdów,
- podwójne widzenie.

U osoby z rozwijającą się zaćmą można zaobserwować również zmianę koloru źrenicy, oko staje się szare, mętne. 

Kiedy występuje zaćma starcza?

Objawy najczęściej można zaobserwować u osób po 60. roku życia, ponieważ, jak już wspomnieliśmy, zaćma starcza jest wynikiem naturalnego procesu starzenia się oka. Choć wiek jest głównym czynnikiem ryzyka, zaćma może pojawić się również wcześniej, np. po 50. roku życia, w wyniku działania innych czynników. Należy do nich:

- Narażanie oczu na nadmierną ekspozycję na promienie ultrafioletowe

Promienie UV mogą mieć destrukcyjny wpływ na oczy, jeśli te eksponowane są na nie w nadmiarze. Promienie ultrafioletowe są wchłaniane przez tkanki oka - rogówka wchłania UVB, a soczewka wchłania UVA. Właśnie z tego powodu może dojść do uszkodzenia tkanki. Szkodliwe światło przyspiesza też proces starzenia się oczu, dlatego stają się one bardziej podatne na rozwój zaćmy.

- Palenie papierosów 

Palenie papierosów wpływa na szybsze starzenie się tkanek oka, ale też przyspiesza proces starzenia się całego organizmu. Przez palenie w organizmie kumulują się wolne rodniki, przez co organizm staje się bardziej obciążony utleniaczami. 

- Nadwaga 

Nadwaga to kolejny czynnik, który ma bardzo negatywny wpływ na cały organizm, w tym na rozwój zaćmy starczej. Badania wykazują, że otyłość zwiększa ryzyko na jej rozwój aż o ponad 30%!

- Cukrzyca 

Zaćma znacznie częściej występuje u osób chorujących na cukrzycę, co wynika z zaburzeń metabolicznych związanych z tą chorobą. Długotrwałe i niekontrolowane wahania poziomu cukru we krwi wpływają negatywnie na cały organizm, w tym na układ wzrokowy. Podwyższony poziom glukozy prowadzi do zmian w strukturze soczewki oka, co przyspiesza procesy jej mętnienia. W rezultacie osoby z cukrzycą są bardziej narażone na rozwój zaćmy niż osoby zdrowe, a zmiany te mogą pojawić się znacznie wcześniej. U cukrzyków zaćma, zwana zaćmą cukrzycową, może być diagnozowana nawet u nastolatków czy młodych dorosłych.

- Predyspozycje genetyczne 

Osoby, u których w rodzinie występowały przypadki zaćmy, mogą być bardziej narażone na jej wystąpienie. Jeśli więc w Twojej rodzinie choroba ta miała miejsce często to warto, byś był czujny na występowanie jej objawów. 

Zaćma starcza - co to takiego?

Jak leczyć zaćmę starczą?

Jeżeli zauważysz u siebie oznaki rozwijającej się zaćmy starczej, powinieneś udać się na konsultację do okulisty. Lekarz przeprowadzi dokładne badanie stanu oczu i wzroku oraz oceni ich kondycję. W przypadku rozpoznania zaćmy, w zależności od stopnia jej rozwoju, może zalecić:

- Stosowanie specjalistycznych kropli do oczu (może być to zalecane jedynie w początkowym stadium rozwoju zaćmy, jednak przeprowadzenie operacji może być wskazane nawet pomimo ich użycia.).

- Przeprowadzenie operacji. 

Chirurgiczne usunięcie zaćmy to jedyna uznana i skuteczna metoda jej leczenia. Polega na operacyjnym usunięciu zmętniałej soczewki, a następnie na wszczepieniu nowej, sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. To bezbolesny, szybki i bezpieczny zabieg. Przeprowadza się go po podaniu pacjentowi znieczulenia w formie kropli do oczu. Całość trwa około 20-25 minut, a występowanie powikłań pozabiegowych jest niezwykle rzadkie. Przeprowadzenie zabiegu możliwe jest w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. W zależności od tego, czy pacjent zostanie zakwalifikowany na tryb pilny czy też stabilny, czas oczekiwania może wynosić od kilku tygodni do kilku lub nawet kilkunastu miesięcy, w zależności od placówki. Prywatnie, cena usunięcia zaćmy starczej waha się od 2500 do 6000 złotych za jedno oko. 

 

Bibliografia: 

Jaskra, zaćma i inne choroby oczu, Wyd. JOT, Nr 05/2015
 A. Kubicka-Trząska, B. Romanowska-Dixon, Autoimmunologiczne choroby narządu wzroku, Wyd. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021
https://instytutoka.pl/zacma-objawy/