Najnowsze wiadomości

4 grudnia 2024 16:30

Zaćma (katarakta) – objawy, przyczyny i leczenie



Katarakta inaczej zaćma to poważna choroba narządu wzroku. Jej głównym objawem jest zmętnienie soczewki oka, a w konsekwencji może doprowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku. Dlatego już teraz dowiedz się, co to zaćma, jakie są przyczyny i objawy zaćmy oraz w jaki sposób może przebiegać leczenie.

Zaćma – co to jest?

Zaćma, czyli katarakta to choroba, która bardzo często dotyka osoby po 50. roku życia. Zaćma na oku może mieć charakter nabyty lub też wrodzony.

Obecnie mówi się już o prawdziwej pladze, gdyż tego typu upośledzenie wzroku dotyka coraz większą liczbę osób i to nie tylko seniorów i dorosłych, ale też dzieci. Każdego roku w Polsce wykonywanych jest ponad 3 miliony zabiegów operacyjnych, które mają na celu usunięcie zaćmy. Dlatego tak ważne jest to, aby wiedzieć, co to jest katarakta, by rozpoznać objawy i jak najszybciej rozpocząć leczenie.

Zaćma – objawy

Pierwsze objawy zaćmy bardzo często bywają bagatelizowane. To jedna z tych chorób, która często rozwija się latami i jeśli nie badasz się regularnie, to możesz obudzić się, gdy jest już w dość rozwiniętej fazie. Swędzenie, łzawienie i pieczenie oczu nie jest związane z tym, że występuje u Ciebie zaćma oka. Objawy są często bardziej ukryte.

Pamiętaj, że objawy zaćmy oka to przede wszystkim zmętnienie oka oraz zmniejszenie ostrości widzenia z dali i bliży. Wskazówką może być zjawisko rozszczepienia promieni świetlnych, gdy patrzysz na źródło światła. Ostatecznym etapem zaćmy jest całkowite zmętnienie soczewki i utrata wzroku. Poszczególne objawy zaćmy mogą się różnić w zależności od rodzaju katarakta na oku.

porównanie oka zdrowego i oka z zaćmą schemat

Zaćma – przyczyny

Wśród głównych przyczyn katarakty należy wymienić genetykę, niszczenie się wodnych rodników tlenowych czy stosowanie niektórych leków. Od lat wskazuje się na to, że stosowanie sterydów w leczeniu innych chorób może sprawić, że znacznie zwiększy się ryzyko wystąpienia zaćmy.

Warto zwrócić uwagę na to, że matki, które stosują różne leki w trakcie ciąży, także narażają dziecko na zaćmę wrodzoną.

Kolejną narażoną grupą są cukrzycy, występuje u nich wtedy zaćma cukrzycowa.

Nadal brakuje szczegółowych i co najważniejsze pełnych informacji na temat tego, jakie dokładnie są przyczyny zaćmy.

Rodzaje zaćmy

Zaćma wtórna

Istnieje wiele przyczyn, przez które pojawia się katarakta wtórna. Zaćma tego typu występuje np. przez nieprawidłowo wykonaną operację. Jednak nie tylko z tego powodu może pojawić się zaćma wtórna. Przyczyny pojawienia się tej choroby to także dolegliwości metaboliczne, niedoczynność przytarczyc, atopowe zapalenie skóry czy urazy oka oraz infekcje narządu wzroku.

Zaćma starcza

Zaćma starcza dotyka osoby po 50. roku życia i dzieli się na kilka rodzajów:

  • zaćma jądrowa – charakterystyczne zmętnienie występuje w tym przypadku w jądrze soczewki, zaćma starsza jądrowa może prowadzić do krótkowzroczności i postępuje bardzo wolno;
  • zaćma korowa – w tym przypadku do zmętnienie dochodzi w powierzchniowych warstwach soczewki oka, często towarzyszy jej podwójne widzenie;
  • zaćma podtorebkowa czaszowata – wiąże się ze zmętnieniem tylnej torebki soczewki, przebiega bardzo wolno, ale z czasem zaćma podtorebkowa tylna staje się coraz bardziej nasilona i może dojść też do wystąpienia rozszczepienia światła.

Poza tym zaćmę starczą można podzielić na cataract dojrzały i początkowy. Zaćma dojrzała charakteryzuje się tym, że zmętnienie dotyka całej powierzchni soczewki. Przy zaćmie starczej niewystarczająca jest korekcja okularami czy soczewki kontaktowymi.

Zaćma pourazowa

Możliwe jest też wystąpienie zaćmy urazowej, zwanej też często pourazową. Przyczyną jej powstania jest uraz gałki ocznej w wyniku stłuczenia, pojawienia się ciała obcego czy też wystąpienia rany.

Zaćma posterydowa

Zwana też zaćmą toksyczną. Występuje wtedy, gdy w organizmie pojawia się zbyt wiele toksyn. Może wiązać się także ze stosowaniem sterydów w leczeniu innej choroby.

Zaćma wrodzona

Kolejnym rodzajem zaćmy oka jest cataracta wrodzona. Jak sama nazwa wskazuje, pojawia się już w momencie narodzin i stopniowo coraz bardziej rozwija się w ciągu pierwszych lat życia dziecka. Zaćma u dzieci występuje z różnych powodów – od anomalii metabolicznych, ale też może być konsekwencją stosowania przez matkę w trakcie ciąży niektórych leków.

Zaćma Morgagniego

To rodzaj zaćmy przejrzałej, końcowy etap choroby. Następuje wtedy upłynnienie mas korowych jądra soczewki. Przez to też jądro układa się w dolnej części soczewki.

Zaćma słonecznikowa

Może występować m.in. u pacjentów z chorobą Wilsona. Wyglądem przypomina słonecznik, gdyż miedź odkłada się w soczewce w postaci centralnego dysku  z odchodzącymi od niego włóknami.

Zaćma badanie i leczenie

Zaćma leczenie

Bardzo ważne jest regularne badanie, aby specjalista mógł stwierdzić, czy pacjent jest zagrożony zaćmą, czy też nie. Jeśli zostanie zdiagnozowana, konieczne staje się leczenie zaćmy. Istnieje wiele możliwości, ale sposób leczenia zazwyczaj dostosowywany jest do rodzaju zaćmy.

Zaćma leczenie farmakologiczne

W przypadku zaćmy starczej, która zostanie odpowiednio szybko zdiagnozowana, możliwe jest leczenie farmakologiczne. W tym celu stosuje się leki na zaćmę w postaci kropli do oczu. Należy aplikować je zgodnie z zaleceniami lekarza, aby powstrzymać zaćmę.

Zabieg usunięcia zaćmy

Gdy zmętnienie soczewki rozejdzie się na całą soczewkę, niezbędne bywa poddanie się zabiegowi usunięcia zaćmy. Po operacji zazwyczaj lekarz zleca noszenie silnych okularów skupiających, które mają stanowić zastępstwo dla usuniętej w trakcie zabiegu soczewki. Alternatywą stają się protezy soczewki, które stopniowo zdobywają coraz większą popularność.

Osoby borykające z zaćmą wrodzoną, nie mają wyboru i ich jedynym ratunkiem jest właśnie zabieg usunięcia zaćmy.

Domowe sposoby leczenia zaćmy

Czy istnieją domowe sposoby leczenia zaćmy? Nie do końca, ale niezawodna staje się profilaktyka. Przy zdiagnozowanej zaćmie unikaj nadmiernego wysiłku i palenia papierosów. Postaw też na ochronę oczu przed szkodliwym promieniowaniem UV – noś okulary przeciwsłoneczne lub szkła wyposażone w filtry UV. Zadbaj też o zdrową dietę, zawierającą luteinę i witaminę A.