Jak często badać wzrok?

Dbanie o zdrowie oczu jest niezwykle ważne dla naszego ogólnego samopoczucia i jakości życia. Ale jak często należy badać wzrok? W tym artykule przedstawimy zalecenia dotyczące częstotliwości badań wzroku dla różnych grup wiekowych oraz omówimy, jakie czynniki mogą wpłynąć na konieczność częstszych wizyt u okulisty.

Dlaczego warto regularnie badać wzrok?

Regularne badania wzroku są niezbędne dla utrzymania zdrowia oczu i wykrywania poważnych chorób na wczesnym etapie. Mogą one ujawnić schorzenia takie jak jaskra, zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej, które często nie dają wczesnych objawów​​. Wykrycie tych problemów na wczesnym etapie umożliwia skuteczne leczenie i zapobiega dalszemu pogarszaniu się wzroku. Badania oczu mogą także wskazywać na inne problemy zdrowotne, w tym cukrzycę, nadciśnienie i nowotwory oka, pozwalając na wczesne interwencje​​. Kontrole pomagają również w dostosowywaniu recept na okulary lub soczewki, aby zapewnić dobrą jakość widzenia na co dzień​.

Jak często badać wzrok u dzieci?

Zdrowie oczu dzieci jest niezwykle ważne, ponieważ ich wzrok rozwija się dynamicznie od narodzin do wieku nastoletniego. Oto kilka wskazówek, jak często należy badać wzrok u dzieci na różnych etapach ich życia:

Niemowlęta (0-2 lata)

Pierwsze badanie wzroku powinno odbyć się między 6. a 12. miesiącem życia. W tym okresie można wykryć wczesne oznaki problemów ze wzrokiem, takich jak wrodzone wady wzroku czy zez. Jeśli w rodzinie występują choroby oczu, konieczne mogą być dodatkowe wizyty kontrolne.

Dzieci w wieku przedszkolnym (3-5 lat)

Dzieci w wieku przedszkolnym powinny mieć przynajmniej jedno badanie wzroku między 3. a 5. rokiem życia. W tym wieku mogą pojawić się pierwsze objawy problemów wzrokowych, takich jak krótkowzroczność czy dalekowzroczność, które mogą wpłynąć na naukę i prawidłowy rozwój dziecka. Regularne badania pomagają w wykryciu takich problemów jak niedowidzenie czy problemy z ostrością wzroku​.

Dzieci w wieku szkolnym (6-17 lat)

Dzieci w wieku szkolnym powinny mieć badanie wzroku przed rozpoczęciem pierwszej klasy, a następnie co roku do ukończenia 18 lat. W tym okresie życia dzieci spędzają dużo czasu na nauce i korzystaniu z urządzeń elektronicznych, obciążając przy tym wzrok. Regularne badania pomagają w monitorowaniu zdrowia oczu i zapewniają, że ewentualne problemy wzrokowe są szybko identyfikowane, a następnie korygowane.​

 

Jak często badać wzrok u dorosłych?

Dorośli do 40. roku życia

Jeśli jesteś zdrowym dorosłym w wieku od 18 do 39 lat, bez żadnych dolegliwości oczu, badanie wzroku co dwa lub trzy lata powinno być wystarczające. W tym okresie życia ryzyko poważnych chorób oczu jest zazwyczaj niskie, chyba że istnieją dodatkowe czynniki ryzyka, takie jak historia rodzinna chorób oczu, noszenie okularów lub soczewek kontaktowych, bądź inne problemy zdrowotne, które mogą wpływać na wzrok​.

Dorośli po 40. roku życia

Po ukończeniu 40 lat zaleca się zwiększenie częstotliwości badań wzroku do co najmniej raz na dwa lata. W tym wieku mogą zacząć pojawiać się takie problemy jak starczowzroczność (zmniejszona zdolność do widzenia z bliska), a także pojawia się większe ryzyko rozwoju innych chorób oczu, takich jak jaskra czy zwyrodnienie plamki żółtej. 

Starsi dorośli (65+ lat)

Dla osób powyżej 65. roku życia zaleca się coroczne badania wzroku. W podeszłym wieku znacząco wzrasta ryzyko takich schorzeń jak zaćma, jaskra i zwyrodnienie plamki żółtej, które mogą prowadzić do utraty wzroku, jeśli nie są odpowiednio wcześnie wykryte i leczone. Regularne badania pomagają również w monitorowaniu i zarządzaniu istniejącymi problemami zdrowotnymi oczu​.

Kiedy natychmiast udać się do okulisty?

Niezależnie od harmonogramu badań, istnieją sytuacje, w których należy natychmiast skonsultować się z okulistą:

• Nagłe pogorszenie widzenia.
• Bóle oczu.
• Zauważalne zmiany w widzeniu, takie jak ciemne plamy, błyski światła, mgła na oku i nieostre widzenie.
• Objawy infekcji.
• Zranienia i urazy oka.

Czynniki ryzyka wymagające częstszych badań

Osoby z pewnymi czynnikami ryzyka powinny badać wzrok częściej, nawet jeśli nie mają objawów problemów z widzeniem. Do tych czynników należą:

1. Historia chorób oczu w rodzinie - jeśli w Twojej rodzinie występowały choroby oczu, takie jak jaskra, zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej, powinieneś badać wzrok częściej, nawet jeśli nie masz obecnie żadnych objawów. Wczesne wykrycie tych chorób może znacząco wpłynąć na skuteczność leczenia.
2. Cukrzyca - osoby z cukrzycą, zarówno typu 1, jak i typu 2, są narażone na rozwój retinopatii cukrzycowej, która może prowadzić do poważnych uszkodzeń siatkówki i utraty wzroku. Zaleca się, aby osoby z cukrzycą miały badanie wzroku co najmniej raz w roku, a w przypadku wykrycia zmian​.
3. Nadciśnienie tętnicze - wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do zmian w naczyniach krwionośnych siatkówki, co z kolei zwiększa ryzyko niektórych chorób oczu. Regularne badania pozwalają na monitorowanie tych zmian i wczesną interwencję.
4. Praca wymagająca intensywnego używania wzroku - osoby pracujące w zawodach wymagających intensywnego używania wzroku, takich jak praca przed komputerem, mogą potrzebować częstszych badań. Długotrwałe wpatrywanie się w ekran komputera może prowadzić do problemów takich jak zespół suchego oka czy cyfrowe zmęczenie wzroku.
5. Przebyte operacje oczu lub urazy - jeżeli miałeś operację oczu lub doznałeś urazu oka, powinieneś regularnie odwiedzać okulistę, aby monitorować stan zdrowia oczu i zapobiegać ewentualnym komplikacjom​.

Gdzie badać wzrok?

Badanie wzroku można przeprowadzić u okulisty lub optometrysty. Okulista to lekarz specjalizujący się w diagnostyce i leczeniu chorób oczu, natomiast optometrysta zajmuje się głównie badaniem ostrości widzenia oraz doborem korekcji wzroku. W przypadku podejrzenia poważniejszych problemów zdrowotnych, zawsze warto skonsultować się z okulistą​. 

Dowiedz się, jak wygląda badanie wzroku.

Badanie wzroku w domu

Sprawdzenie wzroku w domu może być prostym i skutecznym sposobem na monitorowanie stanu swoich oczu pomiędzy wizytami u okulisty. Nie jest to jednak zamiennik profesjonalnej diagnozy. Aby sprawdzić wzrok, można wykorzystać różne metody dostępne online, jak testy ostrości wzroku, testy na astygmatyzm, czy testy na daltonizm. Wydrukuj odpowiednią tabelę, przytwierdź ją do ściany i sprawdź swoje oczy z odległości około 6 metrów. Pamiętaj, że wyniki takich testów mogą dać tylko ogólny obraz twojego wzroku i jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, jak nagłe pogorszenie widzenia, błyski, męty, ból oczu czy trudności w widzeniu, koniecznie skonsultuj się z okulistą. Zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć, dlatego nawet najlepsze testy domowe nie zastąpią wizyty u specjalisty.

Ile kosztuje badanie wzroku?

Koszt badania wzroku może się różnić w zależności od lokalizacji i zakresu usług. Cena podstawowego badania wzroku, które obejmuje ocenę ostrości widzenia za pomocą tablicy Snellena, zwykle wynosi od 50 do 200 złotych. Jeśli potrzebne są bardziej zaawansowane badania, takie jak badanie dna oka, tomografia oka (OCT), czy USG oka, ceny mogą być wyższe. Warto sprawdzić, czy w Twojej okolicy oferowane są darmowe lub bezpłatne badania wzroku w ramach programów profilaktycznych. Ponadto, badania wzroku są dostępne bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), choć należy wziąć pod uwagę, że czas oczekiwania na wizytę może być długi​.
 

Bibliografia:
https://www.wokularach.pl/blog/badanie-wzroku-jak-czesto-nalezy-je-wykonywac
https://www.bezokularow.pl/poradnik/jak-czesto-badac-wzrok
American Academy of Ophthalmology, D. Turbert, Eye exam and vision testing basics, 2022.