Zapalenie brzegów powiek - objawy, leczenie

Zapalenie brzegów powiek jest powszechnym schorzeniem, które dotyka wielu osób, niezależnie od wieku czy trybu życia. Nie jest to stan zagrażający życiu, jednak może negatywnie wpłynąć na codzienne funkcjonowanie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej objawom zapalenia brzegów powiek, eksplorując metody diagnostyki oraz dostępne ścieżki leczenia.

Czym jest zapalenie brzegów powiek?

Zapalenie brzegów powiek to powszechna dolegliwość oczna, która może dotknąć osoby w każdym wieku. Charakteryzuje się stanem zapalnym na krawędziach powiek, gdzie możesz odczuwać swędzenie, kłucie, pieczenie oraz zaczerwienienie. Zapalenie może przyjąć różne formy i występować z różną intensywnością. Niekiedy towarzyszy jej przewlekłe zapalenie spojówek oraz zespół suchego oka.

Jakie są rodzaje zapalenia brzegów powiek?

Zapalenie brzegów powiek to stan zapalny dotyczący powiek, który może objawiać się na różne sposoby w zależności od lokalizacji i przyczyny zapalenia. Podstawowy podział obejmuje dwa główne typy zapalenia: przednie i tylne.

Przednie zapalenie brzegów powiek

Przednie zapalenie brzegów powiek dotyka zewnętrzną krawędź powieki, a dokładniej skórę u podstawy rzęs. Może być spowodowane przez bakterie, np. gronkowca, co jest określane jako zapalenie gronkowcowe. Przyczynami mogą być również nadprodukcja łoju, zwaną łojotokowym zapaleniem brzegów powiek, a także reakcje alergiczne czy substancje toksyczne w środowisku.

Tylne zapalenie brzegów powiek

Tylne zapalenie brzegów powiek ma miejsce na wewnętrznej krawędzi powieki, w obszarze, gdzie powieka dotyka gałki ocznej. Jest związane z dysfunkcją gruczołów Meiboma, które są odpowiedzialne za wydzielanie lipidów oraz białka i tworzą tłusty film ochronny na linii wodnej powiek. Dysfunkcja tych gruczołów prowadzi do zaburzeń w produkcji tych substancji i może sprzyjać rozwojowi stanów zapalnych.

Objawy zapalenia brzegów powiek

Rozpoznanie zapalenia brzegów powiek jest stosunkowo proste dzięki charakterystycznym objawom, takim jak:

• Zaczerwienienie brzegów powiek.
• Swędzenie i uczucie pieczenia w okolicach oczu.
• Sklejanie się rzęs.
• Łzawienie oczu.
• Łuszcząca się skóra wokół brzegów powiek.
• Uczucie obecności ciała obcego w oku.
• Utrata rzęs lub ich nieprawidłowy wzrost.
• Światłowstręt.
• Suchość oczu.

Przyczyny zapalenia brzegów powiek

Przyczyny zapalenia brzegów powiek są różnorodne i mogą obejmować czynniki zewnętrzne, wewnętrzne, a także zachowania życiowe. Poniżej przedstawiamy kluczowe przyczyny tego stanu:

• Zakażenia bakteryjne - przewlekłe zakażenia bakteryjne powierzchni oka, szczególnie te wywołane przez bakterie gronkowca, są często wskazywane jako jedna z głównych przyczyn zapalenia​.
• Dysfunkcja gruczołów Meiboma - gruczoły te produkują tłusty składnik filmu łzowego.
• Stany zapalne skóry - choroby skórne takie jak atopia, łojotokowe zapalenie skóry czy trądzik różowaty mogą sprzyjać rozwojowi zapalenia powiek.
• Obecność pasożytów - pasożyty, takie jak nużeńce, mogą zasiedlać rzęsy i powieki, przyczyniając się do zapalenia​.
• Niewłaściwa higiena oczu - nieprawidłowe nawyki, takie jak dotykanie oczu brudnymi rękami, używanie przeterminowanych kosmetyków do oczu czy niewłaściwa pielęgnacja soczewek kontaktowych, mogą zwiększać ryzyko zapalenia​.
• Suche powietrze i ekspozycja na dym - czynniki środowiskowe, takie jak suche powietrze w pomieszczeniach ogrzewanych lub klimatyzowanych, a także ekspozycja na dym tytoniowy.
• Alergie - reakcje alergiczne na alergeny roślinne i zwierzęce, pyłki czy substancje toksyczne mogą być również przyczyną zapalenia brzegów powiek​.

Zapalenie brzegów powiek - diagnostyka

Proces diagnostyczny zapalenia brzegów powiek jest kompleksowy i zindywidualizowany. Diagnostyka zazwyczaj rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego, podczas którego specjalista pyta o objawy, ich czas trwania, a także o czynniki, które mogą nasilać dolegliwości. Lekarz może również zapytać o inne choroby, takie jak trądzik różowaty, atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca. Następnie przeprowadzane jest dokładne badanie przedmiotowe, które obejmuje oglądanie powiek i skóry wokół oczu, pomiar ostrości wzroku oraz ciśnienia wewnątrzgałkowego.

W niektórych przypadkach, do pełnej diagnostyki może być konieczne wykonanie posiewu wydzieliny z brzegów powiek lub badania mikroskopowego rzęs. W przypadku, gdy standardowe metody diagnozowania nie dają jednoznacznych wyników, lekarz może zdecydować się na wykonanie dodatkowych badań, takich jak badanie krwi w celu wykluczenia innych chorób. Dowiedz się więcej informacji na temat, jak wygląda badanie oczu.

Leczenie zapalenia brzegów powiek

Zapalenie brzegów powiek może być nie tylko uciążliwym, ale i przewlekłym problemem, wymagającym kompleksowego podejścia terapeutycznego. Odpowiednie leczenie zapalenia brzegów powiek zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Poniżej przedstawiamy różnorodne metody leczenia, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów i zapobieganiu nawrotom.

Domowe sposoby na zapalenie brzegów powiek

Domowe sposoby na zapalenie brzegów powiek mogą być pomocne w łagodzeniu objawów i wspomaganiu procesu leczenia. Oto kilka popularnych metod, które mogą przynieść ulgę:

• Ciepłe okłady - jedna z najczęściej polecanych domowych sposobów na zapalenie brzegów powiek. Delikatne ciepło pomaga w rozpuszczeniu zablokowanych wydzielin z gruczołów Meiboma. Zaleca się aplikowanie ciepłych, wilgotnych kompresów na zamknięte powieki przez około 5-10 minut, kilka razy dziennie.
• Masaż powiek po zastosowaniu ciepłych okładów - delikatne, okrężne ruchy na zamkniętych powiekach mogą wspomóc wydzielanie zablokowanych wydzielin.
• Dokładna higiena powiek - higiena brzegów powiek jest kluczowa w leczeniu i zapobieganiu zapaleniu. Regularne delikatne mycie brzegów powiek specjalnymi roztworami może pomóc w usunięciu nagromadzonych wydzielin, bakterii i złuszczonej skóry.
• Kompresy z herbaty - mogą działać kojąco na podrażnione powieki, dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym. Należy jednak pamiętać, że w przypadku alergii na rumianek lub inne zioła, ta metoda może nie być odpowiednia.
• Omega-3 i dieta bogata w kwasy tłuszczowe - mogą wspomagać zdrowie oczu i powiek od wewnątrz. Włączenie do diety ryb morskich, siemienia lnianego, orzechów, czy oleju lnianego może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie gruczołów Meiboma. Sprawdź więcej informacji na temat diety dla oczu.

Leki bez recepty na zapalenie brzegów powiek

Wśród leków dostępnych bez recepty, krople do oczu z działaniem nawilżającym stanowią podstawę w łagodzeniu objawów suchości oczu, często towarzyszących zapaleniu brzegów powiek. Działają one poprzez uzupełnienie filmu łzowego, przynosząc tym samym ulgę i poprawiając komfort oczu. Maści antybakteryjne, takie jak erytromycyna, mogą być używane zwłaszcza nocą, by zwalczać bakteryjne czynniki zapalenia i zapobiegać dalszemu rozwojowi infekcji​.

Zapalenie brzegów powiek - leki na receptę 

W sytuacjach, gdy standardowe metody leczenia nie przynoszą oczekiwanej poprawy, kluczowa staje się konsultacja z okulistą. Specjalista może zalecić stosowanie antybiotyków w formie maści lub kropli do oczu, które są skuteczne przeciwko zakażeniom bakteryjnym odpowiedzialnym za zapalenie. W przypadkach, gdy zapalenie brzegów powiek jest powiązane z innymi schorzeniami skórnymi, takimi jak trądzik różowaty, antybiotyki doustne mogą zostać przepisane w celu zwalczania głębszych przyczyn problemu. Steroidy do stosowania miejscowego są kolejną opcją, redukującą stan zapalny i łagodząc objawy zapalenia. Ich stosowanie powinno być jednak ściśle monitorowane przez lekarza ze względu na potencjalne skutki uboczne​​.

Dowiedz się, jak dbać o oczy by cieszyć się zdrowiem.

Czy można wyleczyć zapalenie brzegów powiek?

Zapalenie brzegów powiek, zarówno w formie przedniej jak i tylnej, jest stanem, który praktycznie nie daje się całkowicie wyleczyć. Leczenie skupia się głównie na łagodzeniu objawów i może doprowadzić do okresowej remisji, ale schorzenie ma tendencję do powracania. Pomimo że nie jest możliwe całkowite wyleczenie, odpowiednie zarządzanie symptomami oraz dbanie o oczy, mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Proces leczenia może obejmować zarówno metody leczenia domowego, jak i terapie farmakologiczne przepisywane przez lekarza.

 

Bibliografia:
https://www.wokularach.pl/blog/jakie-sa-przyczyny-zapalenia-brzegow-powiek
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/10032-blepharitis 
Karaszewski Michał (i in.), Zapalenie brzegów powiek – wszechstronne spojrzenie na powszechne schorzenie, OpthaTherapy, Vol. 7/Nr 3(27)/2020, 192-202.