Rodzaje soczewek – soczewki twarde i miękkie

Magda

Soczewki kontaktowe zyskują coraz większość popularność. Wszystko to za sprawą ich różnorodności i możliwości komfortowego użytkowania. Rynek optyczny obecnie pełen jest produktów, które bez trudu dopasować można do praktycznie każdej wady refrakcji i nie tylko. Jednym z kryteriów podziału soczewek jest ten uwzględniający materiał ich wykonania. Wyróżnić tu możemy dwa główne typy: soczewki twarde i miękkie. Ważny jest fakt, że dobór każdej soczewki powinien zostać wykonany w gabinecie pod okiem specjalisty – okulisty, optometrysty lub kontaktologa. 

Soczewki miękkie

Soczewki miękkie to zdecydowany faworyt wielu użytkowników. Są one również częściej spotykane i łatwiej dostępne. Ich elastyczna struktura pozwala na dopasowanie się soczewki do powierzchni oka. Obecnie soczewki miękkie podzielić można na hydrożelowe oraz silikonowo-hydrożelowe.

Soczewki miękkie hydrożelowe

Soczewki miękkie z hydrożelu to produkt nieco starszej generacji, co nie oznacza, że są gorsze. Jako pierwsze pojawiły się na rynku i szybko zdobyły uznanie. Od początku produkowane były z polimeru HEMA (hydroksyetylometakrylanu, inaczej nazywanego hydrożelem). W późniejszych fazach do materiałów produkcji włączono również inne związki chemiczne.

Główną zaletą soczewek hydrożelowych jest ich wysokie uwodnienie, które zazwyczaj przekracza 50%, sięgając czasami nawet 78%. Odpowiada ono za utrzymanie optymalnego poziomu nawilżenia oka. Dobrze radzą sobie one również z przepuszczaniem tlenu do rogówki. W przypadku soczewek hydrożelowych istnieje pewna zależność – im wyższy jest stopień uwodnienia soczewki, tym większa jest jej tlenoprzepuszczalność. Warto jest więc wybierać produkty hydrożelowe o jak najwyższej zawartości wody.

Soczewki hydrożelowe są również wysoce biokompatybilne z tkankami oka co oznacza, że są tolerowane nawet przez wrażliwe oczy. Wpływa to pozytywnie na komfort ich użytkowania, nawet przez alergików. Są one niezwykle delikatne oraz praktycznie niewyczuwalne na oku

Soczewki miękkie silikonowo-hydrożelowe

Soczewki miękkie silikonowo-hydrożelowe to produkt, który zrewolucjonizował przemysł soczewkowy. Nowsza generacja soczewek zbudowana jest z połączenia dwóch grup materiałów o innych właściwościach, które świetnie się uzupełniają. Silikon charakteryzuje się wysoką przepuszczalnością tlenu, natomiast hydrożel – wysokim uwodnieniem. Te dwie cechy podnoszą komfort użytkowania soczewek oraz przyczyniają się do redukcji zmęczenia oczu. Materiały soczewek silikonowo-hydrożelowych podzielone zostały na 3 odrębne kategorie, z czego każda z nich posiada odrębne właściwości fizyczne, skład chemiczny oraz wymagają innej obróbki powierzchni. Sprawia to, że grupa tych produktów jest niezwykle bogata i różnorodna.

Zastosowanie silikonu i zwiększenie przepuszczalności tlenu w porównaniu z soczewkami hydrożelowymi sprawia, że materiał ten pozwala na bezpiecznie spanie w soczewkach. Z tego powodu, wszystkie soczewki o przedłużonym trybie noszenia, całodobowe lub inaczej „dzień i noc” wykonane są z materiału silikonowo-hydrożelowego.
 
W soczewkach silikonowo-hydrożelowych zależność przepuszczalności tlenu od uwodnienia jest odwrotna względem soczewek hydrożelowych. Tu za transport tlenu odpowiada silikon. Przez to soczewki o wyższej zawartości wody, mają go znacznie mniej. Co za tym idzie – transport tlenu jest mniej efektywny. Istnieje również zależność mówiąca o tym, że im wyższa jest tlenoprzepuszczalność soczewki, tym samym jest ona sztywniejsza.

Soczewki twarde

Soczewki twarde, uznawane za soczewki starszej generacji, coraz częściej stawiane są w cieniu miękkich soczewek kontaktowych. Mimo to świetnie radzą sobie nawet ze skomplikowanymi wadami wzroku. 

Pierwsze soczewki twarde wykonane były z polimetakrylanu metylu, czyli popularnej plexi. Niestety nie sprawdziły się one najlepiej, ponieważ nie przepuszczały tlenu do rogówki. Dodatkowym problemem był fakt, że trudno było umiejscowić soczewkę w odpowiednim obszarze oka, a co więcej mogła ona swobodnie przemieszczać się po jego powierzchni. Z czasem stosować zaczęto materiały, które umożliwiły transport tlenu do oka. W ten sposób powstały soczewki twarde gazoprzepuszczalne.

Soczewki twarde są zdecydowanie mniej wygodne w użytkowaniu. Ich twarda konstrukcja nie dopasowuje się do powierzchni oka, za to charakteryzuje się dużą stabilnością kształtu co umożliwia korekcję wad wzroku nawet w skrajnie wymagających przypadkach. Świetnie nadadzą się do korekcji wysokiego astygmatyzmu oraz dużych nieregularnościach rogówki, np. stożka rogówki. 

W przeciwieństwie do soczewek miękkich, twarde soczewki kontaktowe nie są ogólnodostępne, Wykonywane są na indywidualne zamówienie pacjenta, po odbyciu odpowiednich badań i pomiarów u specjalisty. Przez to ich cena również jest o wiele wyższa. 

Adaptacja do soczewek twardych bywa długa i nieprzyjemna. Wymaga ona okresu przejściowego, podczas którego soczewki będą użytkowane tylko przez kilka godzin. Stopniowe wydłużanie tego czasu powinno pozwolić pacjentowi na całkowite korzystanie z nich po około dwóch tygodniach. Pielęgnacja soczewek twardych powinna odbywać się za pośrednictwem przeznaczonych do tego typu produktów.