Gradówka - czym jest? Jak leczyć?

Gradówka to powszechna dolegliwość, która może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. Choć zazwyczaj nie jest poważnym stanem, może powodować dyskomfort i niepokój. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym jest gradówka, jakie są jej objawy, przyczyny oraz metody leczenia.

Co to jest gradówka na oku?

Gradówka to przewlekłe zapalenie gruczołu Meiboma, który znajduje się w powiece. Powstaje w wyniku zatkania ujścia tego gruczołu i nagromadzenia się w nim wydzieliny łojowej. W efekcie tworzy się twardy guzek, mierzący od 2 do 8 mm. Gradówka najczęściej nie boli, ale może powodować uczucie ucisku lub dyskomfort, zwłaszcza gdy jest większa. Może pojawić się zarówno na górnej, jak i dolnej powiece, a jej rozwój może trwać kilka tygodni. Zdarza się, że gradówka zostaje pomylona z jęczmieniem, ponieważ oba schorzenia dotyczą powiek. Warto jednak wiedzieć, że jęczmień to ostry stan zapalny wywołany przez bakterie, który często objawia się bólem, zaczerwienieniem i ropnym obrzękiem. 

Gradówka - objawy

Rozpoznanie gradówki nie jest trudne, gdyż jej objawy są dość charakterystyczne. Do najczęstszych należą:

• Pojawienie się twardego guzka na powiece.
• Zaczerwienienie i obrzęk powieki.
• Światłowstręt.
• Uczucie ciężkości powieki.
• Możliwe pogorszenie jakości widzenia (w przypadku dużych zmian).
• Nadmierne łzawienie oka.

Gradówka - skąd się bierze?

Gradówka powstaje w wyniku zablokowania ujścia gruczołów łojowych Meiboma. Do głównych czynników przyczyniających się do jej powstania należą:

• Przewlekłe zapalenie brzegów powiek
• Niedostateczna higiena oczu, np. dotykanie twarzy brudnymi rękami.
• Soczewki kontaktowe, które są źle dobrane lub niewłaściwie pielęgnowane.
• Zaburzenia hormonalne, takie jak cukrzyca czy trądzik różowaty.
• Zespół suchego oka.
• Osłabiona odporność organizmu.

Gradówka - czy jest zaraźliwa?

Gradówka sama w sobie nie jest chorobą zakaźną, lecz przewlekłym stanem zapalnym gruczołów Meiboma, wynikającym z ich zatkania. Jednak warto pamiętać, że w wielu przypadkach rozwój gradówki może być związany z obecnością bakterii, głównie gronkowca złocistego i skórnego. Szacuje się, że te drobnoustroje odpowiadają za nawet 95% przypadków powstawania gradówki. Choć sama gradówka nie jest zakaźna, to bakterie, które mogą przyczyniać się do jej rozwoju, mogą być przenoszone między ludźmi. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad higieny oraz leczenie wszelkich infekcji powiek.

Czy gradówka boli?

W większości przypadków gradówka nie powoduje bólu. Może być odczuwalna jako twardy guzek na powiece, ale nie wywołuje ostrego stanu zapalnego. Wyjątkiem są sytuacje, gdy dochodzi do wtórnego zakażenia bakteryjnego. W takim przypadku gradówka może stać się bolesna i zaczerwieniona. W takiej sytuacji warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Czy gradówka jest groźna?

Gradówka sama w sobie nie jest groźnym schorzeniem. Jednakże, nieleczona gradówka może prowadzić do różnych powikłań. Jednym z najczęstszych jest astygmatyzm, który może rozwinąć się na skutek ucisku powiększającego się guzka na gałkę oczną. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do trwałych zaburzeń widzenia. Ponadto, utrzymujący się stan zapalny zwiększa ryzyko nadkażenia bakteryjnego, który może skutkować rozwojem poważniejszej infekcji. Warto również zwrócić uwagę na często nawracające gradówki, gdyż mogą wskazywać na obecność innych, poważniejszych schorzeń. W takich przypadkach konieczna jest rozszerzona diagnostyka okulistyczna.

Czy gradówka to jęczmień? Najważniejsze różnice

Zastanawiasz się, czy zmiana na Twojej powiece to gradówka czy jęczmień? Choć oba schorzenia dotyczą powiek i mogą wyglądać podobnie, istnieją między nimi istotne różnice:

1. Przyczyna - jęczmień na oku to ostry stan zapalny wywołany infekcją bakteryjną, podczas gdy gradówka powstaje na skutek zablokowania gruczołów Meiboma.
2. Ból - jęczmień jest zazwyczaj bolesny, natomiast gradówka rzadko powoduje ból.
3. Przebieg - jęczmień rozwija się szybko i często ustępuje samoistnie, gradówka rośnie powoli i może utrzymywać się dłużej.
4. Leczenie - leczenie obu schorzeń może być na początku podobne, obejmując domowe metody. Gradówka nie zawsze ustępuje samoistnie - może być konieczne leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne usunięcie zmiany.

Czy gradówka sama zniknie?

W niektórych przypadkach gradówka może się stopniowo zmniejszać i ostatecznie zniknąć samoistnie. Może to trwać 2-8 tygodni. Aby przyspieszyć ten proces, zaleca się stosowanie ciepłych okładów i delikatnego masażu powieki. Jeśli jednak gradówka nie ustępuje lub zaczyna się powiększać, skonsultuj się z okulistą.

Gradówka - czym leczyć?

W wielu przypadkach niewielkie gradówki znikają pod wpływem odpowiednich zabiegów domowych. Jeśli jednak guzek utrzymuje się przez dłuższy czas lub powoduje ból i obrzęk, konieczna może być konsultacja okulistyczna.

Domowe sposoby

Domowe leczenie gradówki koncentruje się na przywróceniu drożności zatkanego gruczołu oraz zmniejszeniu stanu zapalnego. Najskuteczniejsze metody to:

• Ciepłe okłady - przykładanie ciepłej, wilgotnej ściereczki do powieki przez 10-15 minut kilka razy dziennie pomaga rozluźnić zalegającą wydzielinę i przyspieszyć jej odpływ.
• Delikatny masaż powieki - wykonywanie kolistych ruchów w kierunku krawędzi powieki może ułatwić odblokowanie gruczołu.
• Higiena oczu - regularne mycie powiek specjalnymi płynami do pielęgnacji oczu pomaga zapobiegać nawrotom gradówki. Dowiedz się, jak dbać o oczy by cieszyć się zdrowiem.

Leczenie farmakologiczne i zabiegowe

Jeśli gradówka nie znika mimo stosowania domowych metod, lekarz może zalecić dodatkowe leczenie, takie jak:

1. Krople do oczu lub maści z antybiotykiem, jeśli występuje nadkażenie bakteryjne,
2. Steroidowe leki przeciwzapalne, zmniejszające obrzęk i stan zapalny,
3. Zabieg chirurgiczny, czyli nacięcie i usunięcie zawartości gradówki, wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Zabieg ten jest szybki i skuteczny.

 

Bibliografia:
https://www.bezokularow.pl/poradnik/gradowka-oka-co-to-jest
https://vitabene.com.pl/baza-wiedzy/gradowka-na-oku-kiedy-nalezy-udac-sie-do-lekarza/ 
https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/chalazion
https://www.webmd.com/eye-health/chalazion-what-is
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17657-chalazion