Męty ciała szklistego - co to? Przyczyny i leczenie

Problemy ze wzrokiem mogą przybierać różne formy. Jednym z częstych zjawisk, które budzą niepokój, są męty ciała szklistego. To dolegliwość, która dotyka wiele osób, zwłaszcza w starszym wieku. W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie są męty ciała szklistego, jakie są ich przyczyny, kiedy warto zgłosić się do okulisty i jakie istnieją metody leczenia.

Męty ciała szklistego - co to jest?

Ciało szkliste to galaretowata substancja wypełniająca wnętrze oka między soczewką a siatkówką. Z wiekiem struktura ciała szklistego ulega zmianom. Staje się ona bardziej płynna, a włókna kolagenowe mogą się zlepiać, tworząc widoczne zmętnienia. To właśnie te zmiany są nazywane mętami. Są opisywane przez chorujących jako drobne, półprzezroczyste kształty unoszące się w polu widzenia. Najczęściej przyjmują formę kropek, nitek, pajączków lub plamek. Są bardziej widoczne na jasnym tle, jak np. podczas patrzenia w niebo lub na białą ścianę. 

Męty w ciele szklistym - przyczyny

Pojawienie się mętów w ciele szklistym może być związane z wieloma różnorodnymi procesami zachodzącymi w organizmie. Oto najczęstsze przyczyny ich występowania:

1. Naturalne starzenie się organizmu - najczęstszą przyczyną jest proces starzenia. Z wiekiem ciało szkliste traci swoją pierwotną strukturę, a to może prowadzić do powstawania zmętnień. Proces ten jest naturalny i nie musi oznaczać choroby.
2. Odłączenie tylne ciała szklistego - męty w ciałku szklistym często są skutkiem tylnego odłączenia ciała szklistego. Jest to naturalne zjawisko, gdy ciało szkliste oddziela się od siatkówki. Jednak w niektórych przypadkach tylne odłączenie może być początkiem poważniejszych schorzeń, takich jak odwarstwienie siatkówki.
3. Urazy oka - uderzenie w głowę lub bezpośrednio w gałkę oczną może wywołać zmiany w strukturze ciała szklistego. W wyniku urazu mogą pojawić się mikrouszkodzenia, pęknięcia naczyń krwionośnych lub odwarstwienia, które manifestują się poprzez męty w ciele szklistym.
4. Stany zapalne i choroby - zapalenie wnętrza gałki ocznej, retinopatia cukrzycowa czy inne choroby oczu również mogą prowadzić do zmętnień. W takich przypadkach obecność mętów to nie tylko objaw, ale może być również ważnym sygnałem o toczącej się chorobie.
5. Wysoka krótkowzroczność - osoby z dużą krótkowzrocznością są znacznie bardziej narażone na zmiany w strukturze ciała szklistego. Przy wysokim stopniu wady refrakcji oko ma wydłużony kształt. To zwiększa ryzyko wcześniejszego odłączenia ciała szklistego i powstawania zmętnień.
    

Objawy mętów ciała szklistego

Objawy związane z mętami ciała szklistego oka mogą mieć różnorodny charakter i nasilenie. Najczęściej pacjenci opisują je jako niewielkie cienie lub plamki, które zdają się płynąć przez pole widzenia, poruszając się wraz z ruchami gałki ocznej. W niektórych przypadkach męty mogą przypominać pajęczynki, pierścienie lub drobne nici unoszące się w oku. Ich obecność bywa irytująca, jednak zwykle nie powoduje bólów oka ani znacznego pogorszenia ostrości widzenia.

Czy męty w ciele szklistym są niebezpieczne?

W zdecydowanej większości przypadków męty w ciele szklistym są zjawiskiem związanym z procesami starzenia się organizmu i nie wymagają interwencji medycznej. Drobne zmętnienia są traktowane jako naturalna część zmian degeneracyjnych w oku. Jednak istnieją sytuacje, w których obecność mętów może sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne:

• Odwarstwienie siatkówki,
• Krwotok do ciała szklistego,
• Inne poważne choroby oczu, jak retinopatia cukrzycowa oka, czy zwyrodnienie siatkówki.

Męty ciała szklistego oka - kiedy udać się do lekarza?

Tak jak wspomnieliśmy w poprzednim podrozdziale - większość przypadków mętów ciała szklistego oka nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Jednak są sytuacje, które powinny wzbudzić naszą czujność i skłonić do pilnej konsultacji z okulistą. Do takich objawów należą:

• Nagłe pojawienie się dużej ilości mętów.
• Towarzyszące błyski świetlne.
• Uczucie “zasłony” lub cienia na oku.
• Pogorszenie ostrości widzenia.

Każdy nagły, nietypowy lub gwałtowny objaw związany z pojawieniem się mętów w ciałku szklistym wymaga diagnostyki. Wczesne wykrycie i leczenie poważnych schorzeń może uratować Twój wzrok. Dowiedz się więcej, jak dbać o Twój wzrok by cieszyć się zdrowiem.
 

Męty ciała szklistego - diagnostyka

Skuteczna diagnostyka mętów ciała szklistego wymaga precyzyjnej oceny struktur oka, aby wykluczyć poważne choroby. W ramach wizyty okulistycznej zazwyczaj przeprowadza się następujące badania oczu:

• Badanie dna oka.
• USG oka w przypadku niepełnego wglądu do siatkówki.
• Badanie OCT (tomografia optyczna) w przypadku podejrzenia poważniejszych zmian.

Męty ciała szklistego - leczenie

U większości pacjentów leczenie inwazyjne nie jest konieczne. Zmętnienia często stają się mniej zauważalne z czasem, ponieważ mózg adaptuje się i uczy się je ignorować. Jeżeli jednak męty w ciele szklistym zakłócają codzienne funkcjonowanie, okulista może zaproponować konkretne metody leczenia.

Leki na męty w oku - czy takie istnieją?

Obecnie trwają intensywne badania nad farmakologicznymi sposobami zmniejszenia widoczności mętów ciała szklistego. Na rynku dostępne są krople na męty ciała szklistego, zawierające antyoksydanty i inne substancje wspierające zdrowie oka. Należy jednak pamiętać, że skuteczność takich preparatów jest zmienna i nie zawsze gwarantuje pełną eliminację mętów. Często ich rola ogranicza się do zmniejszenia objawów.

Witreoliza

Witreoliza to nowoczesna procedura, w której specjalny laser YAG jest używany do rozbijania większych mętów ciała szklistego na drobniejsze cząsteczki, mniej zauważalne dla pacjenta. Jest to metoda stosunkowo bezpieczna, bezbolesna i skuteczna. Nie każdy jednak kwalifikuje się do zabiegu. Przeciwwskazaniem może być zbyt bliskie położenie zmętnień względem siatkówki lub soczewki.

Witrektomia

W najcięższych przypadkach wykonuje się witrektomię. To operacyjne usunięcie ciała szklistego i zastąpienie go specjalnym roztworem fizjologicznym lub olejem silikonowym. Mimo wysokiej skuteczności, witrektomia oka to zabieg inwazyjny, niosący ryzyko powikłań. Dlatego stosowany jest wyłącznie w sytuacjach, gdy inne formy leczenia zawiodły, a zmętnienia znacznie ograniczają jakość życia.

Bibliografia:
https://www.wokularach.pl/blog/zmetnienie-ciala-szklistego-przyczyny-objawy-leczenie
https://occeyecare.ca/VITREOUS_OPCIFICATION
https://eyelaser.at/en/vitreous-opacity-causes-symptoms-and-treatment-flying-mosquitoes/\