Witrektomia oka

Witrektomia oka to zaawansowany zabieg chirurgiczny, który polega na usunięciu ciała szklistego. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu skomplikowanemu, ale często zmieniającemu życie zabiegowi. Omówimy jego wskazania, przebieg oraz oczekiwane korzyści. 

Co to jest witrektomia?

Witrektomia jest zaawansowanym zabiegiem mikrochirurgicznym, który polega na usunięciu ciała szklistego z wnętrza oka. Ciało szkliste - galaretowata substancja wypełniająca większość gałki ocznej - może ulegać zmianom, które negatywnie wpływają na funkcjonowanie siatkówki i ogólną zdolność wzrokową. 

Głównym celem witrektomii jest leczenie chorób siatkówki oraz ciała szklistego, które mogą prowadzić do utraty wzroku. Zabieg witrektomii umożliwia nie tylko usunięcie zmienionego patologicznie ciała szklistego, ale także przeprowadzenie niezbędnych napraw w obrębie siatkówki. Może to obejmować usuwanie blizn, leczenie odwarstwień czy też zamknięcie otworów w siatkówce. 

Na czym polega witrektomia oka?

Witrektomia jest zabiegiem, który może być wykonany w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, w zależności od złożoności przypadku i preferencji pacjenta. Chirurg wykonuje niewielkie nacięcia w twardówce, aby uzyskać dostęp do ciała szklistego, które następnie jest usuwane. 
Po usunięciu ciała szklistego, w zależności od potrzeb, może być ono zastąpione przez gaz lub silikonowy olej, mające na celu wsparcie siatkówki w procesie gojenia​. W niektórych przypadkach, może zostać również przeprowadzona laseroterapia siatkówki lub usunięcie zmian chorobowych. Po operacji pacjenci mogą doświadczać tymczasowego pogorszenia widzenia, które z czasem ulega poprawie.

Kiedy witrektomia jest konieczna?

Zabieg witrektomii jest zalecany w sytuacjach, gdy inne metody leczenia okazały się nieskuteczne lub gdy stan oka zagraża utratą wzroku. Należą do nich:

• Odwarstwienie siatkówki,
• Zaawansowana retinopatia cukrzycowa,
• Krwawienia do ciała szklistego,
• Urazy oka.

 

Jak przygotować się do zabiegu?

Przygotowanie do zabiegu witrektomii jest istotne, gdyż może wpłynąć na jego przebieg oraz szybkość rekonwalescencji. Oto zalecenia, które pomogą pacjentom przygotować się do operacji:

Badania diagnostyczne

Przed przystąpieniem do witrektomii, lekarz zleci wykonanie szeregu badań diagnostycznych. Do najważniejszych należą:

• OCT (Okulistyczna Koherentna Tomografia) - pozwala na szczegółową ocenę siatkówki, umożliwiając lekarzowi zidentyfikowanie obszarów wymagających interwencji.
• USG oka - badanie pozwalające na ocenę topografii oka, w tym stanu siatkówki i ciała szklistego.
• Badania okulistyczne - standardowe badania, takie jak pomiar ostrości wzroku, badanie pola widzenia oraz pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego. Są niezbędne do kompleksowej oceny stanu zdrowia oka przed zabiegiem​​​​. Dowiedz się więcej na temat, jak wygląda badanie oczu?

Instrukcje przedoperacyjne

Lekarz przedstawi również szereg instrukcji przedoperacyjnych, które mogą obejmować:

• Zalecenia dotyczące leków - powinieneś poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. W szczególności istotne są te wpływające na krzepliwość krwi, jak aspiryna czy leki przeciwzakrzepowe. W niektórych przypadkach może być konieczne tymczasowe dostosowanie terapii.
• Postępowanie z lekami na stałe - jeśli przyjmujesz leki na chroniczne schorzenia, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie, powinieneś kontynuować ich przyjmowanie, chyba że lekarz zaleci inaczej. Ważne jest utrzymanie stabilnego stanu zdrowia przed operacją.
• Instrukcje dotyczące jedzenia i picia - zwykle zaleca się, aby pacjenci powstrzymali się od jedzenia i picia na kilka godzin przed zabiegiem. Szczególnie jeśli ma być on przeprowadzony w znieczuleniu ogólnym​​.

Witrektomia - kiedy wraca wzrok?

Proces odzyskiwania wzroku po witrektomii jest indywidualny i zależy od wielu czynników, w tym od przyczyny, która wymagała przeprowadzenia operacji. Typowo, pacjenci mogą zauważyć stopniową poprawę widzenia już w pierwszych tygodniach po operacji. Wzrok stopniowo się poprawia, gdy oko leczy się i adaptuje do zmian po operacji. W niektórych przypadkach, jeśli do oka wprowadzono gaz lub olej silikonowy w celu wsparcia siatkówki, proces odzyskiwania wzroku może być dłuższy. Pacjenci mogą również zauważyć, że pełna ostrość wzroku wraca dopiero po całkowitym wchłonięciu się danej substancji. Pełny proces powrotu do zdrowia wzrokowego może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy​.

Witrektomia - zalecenia po operacji

Po witrektomii okres rekonwalescencji trwa około 2 miesiące. Zalecenia pooperacyjne mogą się różnić w zależności od indywidualnych przypadków pacjentów. Jednak istnieje kilka uniwersalnych wytycznych, które zwykle są rekomendowane przez lekarzy:

Regularne wizyty kontrolne

Pacjenci powinni regularnie uczęszczać na wizyty kontrolne u okulisty, aby monitorować proces gojenia i wczesne wykrywanie ewentualnych powikłań. Kontrola pooperacyjna pozwala na ocenę stanu oka i dostosowanie dalszego leczenia​​. Sprawdź, dlaczego warto regularnie badać wzrok?

Odpowiednia pozycja głowy

Po zabiegu witrektomii pacjentom może być zalecone utrzymanie określonej pozycji głowy, aby zapewnić optymalne rozmieszczenie substancji wstrzykniętej do oka po usunięciu ciała szklistego. Ta pozycja jest zazwyczaj szczegółowo instruowana przez lekarza i może być kluczowa dla procesu gojenia​​.

Unikanie wysiłku fizycznego

Zaleca się unikanie ciężkiego wysiłku fizycznego, w tym podnoszenia ciężkich przedmiotów, co może zwiększyć ciśnienie wewnątrzgałkowe i ryzyko powikłań. Ograniczenie aktywności fizycznej jest ważne szczególnie w pierwszych tygodniach po operacji​​.

Ochrona oka

Operowane oko powinno być chronione przed urazami mechanicznymi i zanieczyszczeniami. Może być konieczne noszenie opaski ochronnej, szczególnie w nocy, aby zapobiec przypadkowemu potarciu oka w trakcie snu​​.

Zalecenia dotyczące leków

Lekarz może przepisać antybiotyki, leki przeciwzapalne oraz krople do oczu, aby zmniejszyć ryzyko infekcji i wspomóc proces gojenia. Ważne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących przyjmowania tych leków​​.

 

Witrektomia a praca fizyczna

Po witrektomii pacjenci powinni unikać ciężkiej pracy fizycznej i podnoszenia ciężarów przez okres określony przez lekarza. Okres rekonwalescencji zwykle trwa od kilka tygodni do kilku miesięcy po operacji. W tym czasie pacjenci są zobowiązani do przestrzegania ścisłych zaleceń lekarskich w celu zapewnienia prawidłowego gojenia. Unikanie gwałtownych ruchów, ciężkiego podnoszenia oraz intensywnego wysiłku fizycznego jest kluczowe w pierwszych tygodniach po operacji​. 

Witrektomia nfz

Witrektomia finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) w Polsce jest dostępna dla pacjentów spełniających określone kryteria medyczne. W szczególności dla tych z poważnymi chorobami siatkówki, które mogą prowadzić do utraty wzroku. Proces kwalifikacji obejmuje uzyskanie skierowania od lekarza okulisty i umieszczenie pacjenta w kolejce oczekujących. Czas oczekiwania może się różnić w zależności od regionu Polski. Zabieg jest bezpłatny dla pacjenta. Pacjenci powinni skonsultować się ze specjalistą lub ośrodkiem okulistycznym, w celu uzyskania skierowania i oceny możliwości leczenia w ramach NFZ.

 

Bibliografia:
https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/24402-vitrectomy#procedure-details
https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/retinal-detachment/vitrectomy